Een aantal jaar geleden is er een onderzoek geweest die gaat over hoe fair Fair Trade nou eigenlijk is.  De resultaten waren schokkend.

Voor het programma TweeVandaag zijn er journalisten naar de plantages afgereisd om er achter te komen of de boeren nou echt het eerlijke geld zouden krijgen.

Het resultaat was verbazingwekkend, zit een vrouw van het Fair Trade bedrijf je nog zo te vertellen dat de boeren naarmate de jaren vorderen, verschil merken door de hogere lonen. Zie je even later dat niets minder waar blijkt te zijn. De boeren krijgen maar een honger loontje waar ze nog niet eens of nog maar net hun gezin van kunnen onderhouden.

Ook zou Fair Trade zonder tussenhandelaren handelen want dan zouden de boeren meer geld kunnen krijgen. Maar ook dit klopt niet want in het programma staan de tussenhandelaren Y Development en Mango centraal. Deze tussenhandelaren handelen voor Fair Trade en ze vragen meer dan het dubbele van de prijs aan Fair Trade dan wat ze van de boeren krijgen.

De boeren weten van niks. Ze hebben geen idee hoeveel meer de tussenhandelaren krijgen en ze hebben al helemaal geen idee van hoeveel Fair Trade voor de producten krijgt. Zo zie je ook een beeldje van zeep, de makers hebben er omgerekend 50 cent voor gekregen, wat ze ook nog moeten delen. Eenmaal in Nederland aangekomen, vraagt Fair Trade er 19,50 euro voor. Het verschil is verbazingwekkend groot.

Fair Trade zegt ook dat ze goede controles uitvoeren. Ze zouden bijvoorbeeld er streng op letten dat er geen kinderarbeid is. Een aantal oud-medewerkers van Fair Trade kunnen dit ontkrachten. Ze zeggen bijvoorbeeld dat ze moesten kijken of er kinderen waren, waren deze er niet dan was het wel goed zo. Maar meestal komen ze niet eens langs en als ze wel komen komt er altijd iemand van de tussenorganisatie bij, waardoor de boeren niet vrijuit kunnen spreken, omdat ze anders ontslagen kunnen worden.

Gelukkig zijn er ook boeren die wel krijgen wat hun beloofd wordt. Dat is te zien in een andere documentaire. Deze boeren krijgen genoeg om hun gezin te onderhouden. De man in het filmpje is, omdat het meer verdiende, van bananen naar cacao overgestapt. De mensen moeten hard werken maar dan krijgen ze ook wat.

Hoe betrouwbaar deze informatie is kunnen we niet zeggen omdat er maar één documentaire over is dat Fair Trade niet fair is. Zoals ze dat wel beloven.